تازه هاي حقوقي، كيفري، خانواده

بطلان معاملات

بطلان معامله یا قرارداد در واقع وضعیتی است که باعث محرومیت طرفین از آثار قرارداد می‏گردد. فی‏الواقع بطلان به معنای این است که حالتی به وجود می‏آید که بر اساس آن، عقد از ابتدا به وجود نیامده است، خواه این عدم وجود در اثر تراضی طرفین باشد خواه در نتیجه بروز عوامل دیگر چرا که ممکن است عقود، بعد از تشکیل شدن بنا به دلایلی من جمله، عدم اهیلت هر یک از طرفین، فقدان قصد انشا طرفین و … از اساس، باطل تلقی گردنند. در این مقاله”بطلان معاملات” به برسی عوامل بطلان معامله خواهیم پرداخت.

عواملی که عدم وجود آنها در معامله سبب بطلان معامله می‏گردد

ماده 190 قانون مدنی مقرر نموده است:«برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است
1. قصد و رضای طرفین
2. اهلیت طرفین
3. موضوع معامله معین باشد
4. معامله مشروعیت داشته باشد»
موارد دیگر موثر در ابطال معاملات
5. معامله صوری
6. معامله مال غیر در صورت عدم اجازه صاحب مال پس از آگاهی به عقد
7. اشتباه در نوع عقد، مورد معامله، شخص مورد معامله و ….
8. عدم رعایت شرایط اختصاصی عقود معین
طبق ماده 218 قانون مدنی:«هرگاه معلوم شود که معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده آن معامله باطل است.
بنابراین طبق ماده فوق معامله ای صحیح است که دارای شرایط مذکور باشد، پس معامله ای که فاقد یک یا چند شرط فوق‏الذکر باشد باطل تلقی خواهد شد.

مطلب پیشنهادی:معامله ملک ارثی توسط وکیل

عدم وجود قصد و از موارد ابطال معامله

مراد از قصد اراده است یعنی طرفین معامله می‏بایست قصد داشته باشند، یعنی در آن سطح از هوشیاری و عقلانیت باشند که بفهمند چه عملی را انجام می‏دهند و آثار و تبعات آن چیست؛ به عبارت دیگر باید بدانند زیر چه نوشه ای را امضا می‏کنند.

به همین علت ماده 191 قانون مدنی مقرر داشته است که:

«عقد محقق می‏شود به قصد انشا به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند».

با توجه به این ماده در میابیم برای اینکه از اراده شخصی آگاه شویم بایستی با لفظ یا فعل این اراده اعلام شود البته لازم نیست حتما و شرطا از طریق لفظ بیان شود بلکه می‏تواند با اشاره صورت گیرد ولیکن در این موارد اشارات می‏بایست کاملا واضح و معلوم باشد

در همین خصوص ماده 192 بیان می‏دارد:

«در مواردی که برای طرفین یا یکی از آنها تلفظ ممکن نباشد اشاره‏ای که مبین از قصد و رضا باشد کافی است».

اکراه در معاملات و عدم رضایت

رضایت در قرارداد، میل و کشش قلبی نسبت به انعقاد معامله است. در واقع، رضایت مرحله ای است که شخص اعلام می‏کند که تمایل قلبی برای انعقاد چنین معامله‏ای را دارد.به نظر می‏رسد، رضایت مرحله‏ی قبل از اعلام قصد است؛ به این معنا که فرد ابتدا تمایل نسبت به معامله دارد و سپس قصد و اراده او برای انعقاد معامله ایجاد می‏شود. اکراه در معامله از سری عوامل مخدوش کردن رضایت در معامله است.

بطلان معاملات

بطلان معامله یا قرارداد در واقع وضعیتی است که باعث محرومیت طرفین از آثار قرارداد می‏گردد. فی‏الواقع بطلان به معنای این است که حالتی به وجود می‏آید که بر اساس آن، عقد از ابتدا به وجود نیامده است، خواه این عدم وجود در اثر تراضی طرفین باشد خواه در نتیجه بروز عوامل دیگر چرا که ممکن است عقود، بعد از تشکیل شدن بنا به دلایلی من جمله، عدم اهیلت هر یک از طرفین، فقدان قصد انشا طرفین و … از اساس، باطل تلقی گردنند. در این مقاله”بطلان معاملات” به برسی عوامل بطلان معامله خواهیم پرداخت.

عواملی که عدم وجود آنها در معامله سبب بطلان معامله می‏گردد

ماده 190 قانون مدنی مقرر نموده است:«برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است
1. قصد و رضای طرفین
2. اهلیت طرفین
3. موضوع معامله معین باشد
4. معامله مشروعیت داشته باشد»
موارد دیگر موثر در ابطال معاملات
5. معامله صوری
6. معامله مال غیر در صورت عدم اجازه صاحب مال پس از آگاهی به عقد
7. اشتباه در نوع عقد، مورد معامله، شخص مورد معامله و ….
8. عدم رعایت شرایط اختصاصی عقود معین
طبق ماده 218 قانون مدنی:«هرگاه معلوم شود که معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده آن معامله باطل است.
بنابراین طبق ماده فوق معامله ای صحیح است که دارای شرایط مذکور باشد، پس معامله ای که فاقد یک یا چند شرط فوق‏الذکر باشد باطل تلقی خواهد شد.

مطلب پیشنهادی:معامله ملک ارثی توسط وکیل

عدم وجود قصد و از موارد ابطال معامله

مراد از قصد اراده است یعنی طرفین معامله می‏بایست قصد داشته باشند، یعنی در آن سطح از هوشیاری و عقلانیت باشند که بفهمند چه عملی را انجام می‏دهند و آثار و تبعات آن چیست؛ به عبارت دیگر باید بدانند زیر چه نوشه ای را امضا می‏کنند.

به همین علت ماده 191 قانون مدنی مقرر داشته است که:

«عقد محقق می‏شود به قصد انشا به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند».

با توجه به این ماده در میابیم برای اینکه از اراده شخصی آگاه شویم بایستی با لفظ یا فعل این اراده اعلام شود البته لازم نیست حتما و شرطا از طریق لفظ بیان شود بلکه می‏تواند با اشاره صورت گیرد ولیکن در این موارد اشارات می‏بایست کاملا واضح و معلوم باشد

در همین خصوص ماده 192 بیان می‏دارد:

«در مواردی که برای طرفین یا یکی از آنها تلفظ ممکن نباشد اشاره‏ای که مبین از قصد و رضا باشد کافی است».

اکراه در معاملات و عدم رضایت

رضایت در قرارداد، میل و کشش قلبی نسبت به انعقاد معامله است. در واقع، رضایت مرحله ای است که شخص اعلام می‏کند که تمایل قلبی برای انعقاد چنین معامله‏ای را دارد.به نظر می‏رسد، رضایت مرحله‏ی قبل از اعلام قصد است؛ به این معنا که فرد ابتدا تمایل نسبت به معامله دارد و سپس قصد و اراده او برای انعقاد معامله ایجاد می‏شود. اکراه در معامله از سری عوامل مخدوش کردن رضایت در معامله است.